KAPLANI UYANDIRMAK

Her şey yolunda gidiyor sanıyorduk. Ve çark bildiği gibi döner, yaptığımız yanımıza kar, almadığımız sorumluluklar, başımızı çevirdiğimiz şeyler ayağımıza dolanmaz sanıyorduk. Bilenlerin binlerce yıldır söylediğine kulaklarımızı kapatmıştık. Ancak bir yandan ektiğimiz tohumlar, zamanın karnında sessizden büyümeye devam ediyordu. Biz gözlerimizi kapattığımız için görmüyorduk. Doğa yasası der ki; aniden olmaz hiçbir şey. Ansızın oldu, dediğimiz her şey bir hazırlık dönemi gerektirir. Şimdi kolektif olarak her birimizin payı olan bir krizi paylaşıyoruz. Ve hala içinde lütuflar barındırıyor…

Bakmadığımız şekilde bakmaya zorluyor kader bizi. Özgür irademizle, gönlümüzle ve seçimimizle yapmadığımızı yapmaya zorluyor. Diyor ki; dünyanın öbür ucu sandığın kadar uzak değil. Herkes herkesi etkiler, herkes herkesten sorumludur. Diyor ki; daha çok, daha çok diyerek, sahip olma, tüketme içgüdüsü ve hırsla çıktığın yolu insanlığı felakete sürükler.  Diyor ki insan doğanın efendisi değil bir parçasıdır. Her varlık, senin de bağlı olduğun bir zincirin parçasıdır. Bunu yeniden hatırla, başa dön ve yeniden başla. Acı tohumlar ekmeden, çılgınca tüketmeden…

Şimdi evrensel olarak büyük bir travma yaşıyoruz. Kim, hayatın yolunun düz olduğunu söyledi ki zaten? Mutlu biten masallar ve efsaneler dahi travmaya maruz kalmış kahramanların hikâyeleridir. Hangisinde kahraman yolun bir noktasında, çaresiz karanlıkta kalmamıştır? Hangisinde kendisi için en zor yola gitmeyi, feda etmeyi, değişmeyi, alışkanlıklarını bir yana atmayı seçmek zorunda kalmamıştır? Bunu yapamayanların, bırakamayanların, dönüşemeyenlerin, bir masalı veya efsanesi yok zaten.  Tıpkı her yıl kabuğuna sığmayan derisini değiştiren yılan gibi kabuğunu bırakabilenleri kayda alıyor ve onları kutsuyor yaşam. Kabuğuna yapışanları ve yasasını hiçe sayanları, affetmiyor doğa yasası.

Travma yaşamış kişiler üzerine yapılmış bilimsel bir araştırma var.* Aynı travmaya maruz kalmış kişilerin neden farklı yanıtlar verdiği üzerine. Araştırmada şu soru sorulmuş: Aynı şeyi yaşamalarına rağmen neden bazı kişiler atlatabiliyor ve bazı kişilerin tüm hayatını bir kaybeden olarak yaşayıp tükenmesine neden oluyor yaşadıkları travma. İncelenen vaka örneklerinde şu sonuç ortaya çıkıyor: Travma yaşandıktan sonra kilitlenip kalanlar onu atlatamıyor. Harekete geçip çözüm arayışına girenlerse travmayı dönüştürerek itici yakıt olarak kullanıyor.

Şimdi, her zaman olduğu gibi iki seçenek var önümüzde: Sonsuza kadar kilitlenip korkulara, sarınmak, suçlayacak veya öfkeyi yöneltecek birini-bir şeyi bulmak.  Ya da harekete geçip telafi etmenin bir yolunu bulmak, yaşanılanları düzeltmek için göz ardı ettiğimiz şeylerin farkına varmak. İşte bu farkına varış hem kurtuluş hem bir lütuf.

Varsak, nefes alıyorsak hala seçeneklerimiz var. İnsanlık milyarlarca yıldır ne çok doğal ve doğal olmayan afet ile baş etti. Bununla da baş edecek kuşkusuz. Önemli olan öğrenebilmemiz, değişebilmemiz. Artık hiçbir şey eskisi gibi olmayacak, olmamalı. Çünkü hayat değişimler yasasıyla işler.** Bu kadim bir yasadır. Bilsek de bilmesek de, anlasak da anlamasak da… Ve kadim yasa der ki esne, adapte ol.  Tüm varlıklar ile uyum içinde, saygılı, sevgili ol. Bir bütünün parçası olduğunu bil. Düşünce, duygu, eylem ile ektiğin her tohumun farkında ol. Zira sana er ya da geç büyümüş ağaçlar olarak dönecektir. Şimdi bize düşen ayağa kalkıp, bu karanlık zamana birliğin ışığını yakabilmek. Değişen durum ve koşullara adapte olurken, zorluğun içindeki kolaylığı, krizin içindeki fırsatı saçlarından yakalayabilmek…  Tutunduğumuz tüm katı kalıpları bırakabilmek için Lao Tzu’nun ilham dolu şiiri hatırımızda kalsın. Sevgiyle, esenlikle…

“Yumuşak ve esnek doğar insan

Sert ve katı ölür

Demek ki esneklik yumuşaklık yaşamın

Sertlik ve katılık ölümün yoludur”

Emel Eva Tokuyan

*Kaplanı Uyandırmak, PH. D. , Peter A. Levine , Ann Frederick

** I Chıng, R. Wılhelm