SU

Kıt kaynaklarımızdan birisi olan zamanı akılcı biçimde kullanamıyoruz. Akılcı biçimde kullanamadığımız sadece zaman değil, suyu da akılcı biçimde kullanamadığımız gibi sürekli kirleterek, kullanılamaz duruma getiriyoruz. Doğayı kirletiyoruz. Şunu unutmayalım ki, doğa bizden intikamını mutlaka alır. Bizden alamazsa çocuklarımızdan, torunlarımızdan alır. Önlenemez bir salgınla alır. Sel felaketleriyle alır. Küresel ısınmayla alır. Susuzlukla alır. Bunların işaretleri şimdiden görülmeye başlandı bile.

Ben akademisyen değilim. Bilim adamı hiç değilim. Soran, sorgulayan, araştıran, yazan, konuşan bir yurttaşım sadece. Doğru bildiğimi konuşurum, yazarım, paylaşırım. Su gibi önemli bir konuya, önemine yaraşır bir özenle yaklaşma konuyu araştırma yapabilirsem, bu konuda bir kitap yazma kararı aldım kendimce. Aldığım kararı paylaşınca vazgeçmek zorlaşıyor. Paylaşmadığında, vazgeçmek için haklı nedenler buluyor insan. Karar aldığından ve kimseyle paylaşmadığından sorun da olmuyor. Bunu bildiğim için bir şey yapmaya karar verdiğimde hemen paylaşıyorum. Yarın birileri bana “kitap işi nasıl gidiyor?” diyebilir. Bu nedenle yazmaktan başka çarem kalmaz. Bende aynen böyle olmasını istediğim için, su konusunda bir kitap yazma hazırlığı içinde olduğumu buradan duyuruyorum…

Facebook’ta “Su yoksa hayat yok” başlıklı bir sayfa açtım. Suyu tasarruflu kullanalım çağrısı yaptım. Ve de, somut bir öneri getirdim: Çim ekmeye son verelim dedim. Belediye Başkanlarımıza açık bir mektup yazdım. Yazdığım mektubu kitaba alırım mutlaka. Güzel geri dönüşler oldu. Çim kökleri derine gitmediği için sürekli olarak sulanmak istiyor. Sulanmanın dışında sürekli olarak biçilmek istiyor. Oysa çim yerine kullanabileceğimiz az su isteyen kökleri daha derinlere giden yer örtücüler var. Sadece zaman ayırıp araştırmak ve eski alışkanlıklarımızdan vazgeçmek gerekiyor.

Su en küçük organizmalardan devasa boyutlardakilere kadar bütün canlıların doğal olarak da insanların yaşam kaynağıdır. Suyun miktarı azalmıyor ama bir taraftan kullanılmayacak biçimde kirlenirken diğer yandan suya ulaşım giderek zorlaşıyor. Gözümüzün önünde akıp gidenin değerli bir yaşam kaynağı olduğunu anlamamız gereken günleri yaşıyoruz. Hepimiz suyu tasarruflu kullanma alışkanlığı edinmek ve gerekli tüm önlemleri almak zorundayız. Aynı suyu iki kere üç kere, defalarca kullanmak zorunda olacağımız günler çok uzak değil. Su konusunda hepimizin yapacağı işler var ancak büyük görev devlete ve belediyelere düşüyor. Belediyelerin atık suları arıtıp tarımsal sulamada kullanılacak, hatta içilecek kaliteye getirmek konusunda hızla ciddi yatırımlar yapması kaçınılmaz, ötelenmez bir görev durumuna geliyor…

Ülkemizin su kaynakları hızla kirleniyor ve azalıyor. Kuraklık yaşandığında barajlara yeterli su birikmediğinde ya da sulak alanlar koruma altına alınmayıp kirletildiğinde suyun önemini anlıyor ancak geç kalmakta olduğumuzu da o zaman fark etmiş oluyoruz.

Nüfusun hızla artıyor olması, ormanların yok edilmesi ve hızlı sanayileşme, su kıtlığını sadece kuraklığa bağlı bir sorun olmaktan çıkardı. Şimdi yeterince algılanıp önemsenmese de, su insanlığın önde gelen ve hemen önlem alınması gereken sorunudur.

Su tasarrufu için hep birlikte çalışacağız. Birey olarak bizim de alacağımız önlemler var. Bataryalarımız başta olmak üzere suyu tasarruflu kullanan cihazları seçerek, bireyler olarak alacağımız diğer önlemlerle suda tasarruf sağlayabiliriz. Belediyeler su altyapılarını yenileyerek su kaybını önleyebilirler. Fiyatlandırmalarla tasarrufu teşvik edebilirler.

Ulaştığım bir bilgiyi paylaşayım hemen… “NASA’nın araştırmalarına göre dünyada tatlı su tüketimi, bu kaynakların yeniden oluşması sürecinden daha hızlı işliyor. 2000 ile 2050 arasında dünyada su talebinin yüzde 55 artış göstermesi beklenirken, nüfus artışı ve küresel ısınma nedeniyle tatlı su kaynakları ise giderek azalıyor. Dünyanın en büyük 37 yer altı su havzasından 21’i küçülüyor.”

Atık suların arıtılarak, sulamada kullanılmasına hemen gecikmeden başlanmalıdır. Belediyelerin, iki üç sene gibi kısa bir sürede atık su tesislerini kurmaları ve işletmeleri zorunlu duruma getirilmelidir. Göreceksiniz, yerel seçimlerde atık su arıtma tesisini kurmayan belediyeler kısa sürede kuracakları vaadinde bulunacaklardır.

Belediyelerin atık su arıtma tesislerini kurmaları akarsuların derelerin nehirlerin temizlenmesini de kolaylaştıracaktır. Gediz Nehri’nin geçtiği alandaki tüm yerleşimlerin Manisa Büyükşehir Belediyesi gibi atık su arıtma tesislerini kurduğunu düşünelim bir an için… Ne olur biliyor musunuz? İki üç yıl içinde Gediz’de yeniden canlılık başlar, suyu tarımda kullanılacak hatta içilecek duruma gelir. Bu nedenle belediyelerin atık su arıtma tesislerini kurması zorunlu duruma getirilmelidir diyorum. İsteyince olur, proje de hazırlanır kaynak da bulunur.

Ciddi su kıtlığı yaşayan bazı ülkeler yeni ve etkili çözümler üretebilmiş durumda. Yapılacak iş karmaşık anlaşılmayacak bir iş değil; tüm yerleşimler, tüm belediyeler atık su artıma tesislerini kuracak ve atık suları tarımda kullanılır duruma getirecektir. Gelişmiş ülke dediğimiz ülkelerin tamamı bunu yapıyor atık suları arıtıyor sulama ve hatta içme suyu haline getiriyor. Bizde bunu yapmak, hem de acilen yapmak zorundayız…

Konu karmaşık değil dedim ya, gerçekten öyle. Atık su arıtma tesislerini kurarak, arıttığımız suları tarımın hizmetine sunarak, elektrik ihtiyacını güneşten ve rüzgardan sağlayarak, su altyapılarını yenileyerek, su kaynaklarımızın kirletilmesini önleyerek, gelişmenin yolunu açabiliriz. Bu konuda yeterli bilgi ve deneyim birikiminin ülkemizde olduğunu bilen bir kişi olarak, belediyelerimizin bu konuya önemine yaraşır bir özenle yaklaşmaları gerektiğinin altını çiziyorum.

Suyun tasarruflu kullanımı konusunda etkin yurttaşlara ilgili STK’lara büyük görevler düşüyor. Mermeri delen su damlasının gücünün sürekliliğinde gizli olduğunu düşünerek, konunun sürekli gündemde kalmasını sağlamalıyız. Ben etkin olmaya çalışan bir yurttaş olarak, su konusunu yazmaya, yazdıklarımı bir kitap haline getirmek için çalışmaya devam edeceğim. Çoğalacağız. Dünyamız için doğa için büyük önem taşıyan su gibi ortak sorunumuz konusunda ortaklaşa çalışmalar yapacağız.

Yazmayı düşündüğüm kitapta belediyelerimize ve yurttaşlarımıza açık anlaşılır önermeler yapmak istiyorum. Su konusunda bir kitap boyutuna gelene kadar yazmaya devam edeceğim. Benim için keyifli bir görev olacak yazmak. Söz gider yazı kalır deniliyor. Biliyorum, sonuç almak için kalem kelamdan daha etkili oluyor.

Su konusunda önerilerinize açığım. Çorbada sizin de tuzunuz olsun.