BAŞARI BUNALIMDIR

Başarı kavramına dair pek çok mecrada pek çok şey yazıldı bugüne kadar. Başarının reçeteleri araştırıldı, başarıya dair püf noktalar bulundu, adım adım başarıya giden yollar tarif edildi. Fakat tüm bunlar yapılırken konuya dâhil olan tüm insanlar bir noktayı atladı bence. Başarıyı ararken başarısız olduğumuzu iddia eden kimdi? Ya da başarı kriteri tam olarak neydi? Başarılı olmamız gereken alanların kararını kim vermekte? Aslında asıl soru şu: Sahiden başarısız insan var mıdır? Yoksa başarı dediğimiz kavram, günümüz modern toplumunda insanın kendisine yarattığı bir bunalım mıdır? 

Tanımlamalardan, açıklamalardan önce dosdoğru şunu söylemek isterim. Başarı bir seçimdir. Yaşam şeklinin seçimidir. Çünkü yaşam şekli olarak ele alınan bir konuda başarısız olmak mümkün değildir. “Başarı bir seçimdir.” cümlesini biraz açalım. İnsan hayatta birden fazla rol üstlenir. Örneğin, 15 yaşında bir genç, hem evlat, hem sporcu, hem öğrenci, hem arkadaş, hem sosyal medya kullanıcısı hem de bir bilgisayar oyuncusu rollerini aynı anda rahatlıkla üstlenebilir. Bizim başarı dediğimiz şey aslında insanın merkezine aldığı ve yaşam şeklini belirleyen rolün kendisidir. Yani hayatın getirdiği tüm rollerin ortasında 15 yaşında bir genç ‘’öğrenci gibi’’ yaşayabilir. Dolayısıyla öğrenci rolünün merkezinde kurguladığı hayatta diğer yan rolleri ile birlikte başarılı bir öğrenci olabilir. Tercih dediğimiz şey tam olarak burada devreye girmektedir. Bu genç hayatını bir öğrenci gibi mi yaşıyor, arkadaş gibi mi yaşıyor, yoksa bilgisayar oyuncusu gibi mi yaşıyor. Kişi merkeze aldığı rolde muhakkak başarılı olacaktır.

Fakat merkeze neyi almak isteyecek ve başarısızlığı hangi alanlarda göze alabilecek? Yani asıl mesele başarılı olmak değil, sahip olduğumuz roller arasında hangi alanlarda başarısızlığı göze alabildiğimizdir. Bir genç kötü bir öğrenci fakat çok iyi bir arkadaş olabilir. Aynı şekilde kötü bir sporcu fakat çok başarılı bir bilgisayar oyuncusu da olabilir. Ama emin olun ki herkesin tercih ettiği bir yaşayış biçimi ve bu tercih neticesinde başarılı olduğu bir alan muhakkak ki bulunmaktadır.
Herkes bir konuda başarılıdır ve merkeze koyulan hayat rolü başarılı olunan alanı belirlemektedir, dedik. Burada merkeze koyulan hayat rolü dediğimiz şey aslında hayata dair belirlediğimiz önceliklerdir. ‘’Öğrenci gibi’’ yaşamayı tercih eden birisi için süreç ‘’ Ödevimi yaptıktan sonra bilgisayar oyunu oynarım.’’ şeklinde ilerlemektedir. ‘’Bilgisayar oyuncusu gibi’’ yaşayan birisi için ise süreç ‘’Oyunumu oynadıktan sonra ödevlerimi yaparım.’’ şeklinde ilerleyecektir. Yani tercih edilen öncelikler yaşam şeklini, yaşam şekli ise başarılı olunacak alanı belirlemektedir. 

Yazının başında sorduğum soruya cevap vermek istiyorum. Evet, başarı dediğimiz kavram aslında modern insanın kendisine yarattığı bir bunalımdır.  Çünkü başarısız olmayı göze aldığı her alan için yargılanacak ve kendisini yetersiz hissedecektir. Başarılı bir öğrenci belki başarısız bir bilgisayar oyuncusu olduğu için yalnız hissedecek. Başarılı bir bilgisayar oyuncusu ise belki de başarısız bir öğrenci olduğu için pek çok eleştiriye maruz kalacaktır. Fakat modern insanın başarı kavramı üzerinden yaşadığı psikolojik bunalım bu düzen içerisinde hep var olacaktır.