HAYRİ DAĞLI

Afrika köylülerinin hayatını değiştiren Türk: Hayri Dağlı.
Yaklaşık bir haftadır, Hayri Dağlı’yı konuşuyoruz.
Hayri Dağlı adını, Oya Yavaş’tan duydum. Duyunca da duymakta ne kadar geç kaldığımı düşünerek üzüldüm. Ve Hayri Dağlı’yı araştırmaya başladım.

Hayri Dağlı’yı tanıdıkça yaptıklarını öğrenince, sıra dışı bir insan olduğunu gördüm. Aynen Manisa Tarzanı gibi sıra dışı bir insan. Adı ve anısı yaşayacak bir insan. Biz nasıl Manisa Tarzanı’nın adını ve anısını yaşatıyorsak, Afrika köylüleri de Hayri Dağlı’nın adını ve anısını yaşatacaklardır. Sadece Afrika köylüleri değil, bizde yaşatmalıyız.

Tarzan için yaptığım tanımı, söyleşilerimde çok paylaşıyorum. Es geçileni iş edinen kişiye TARZAN diyoruz. Ahmet Bedevi Manisa’nın ağaçlandırılmasını iş edinmiş ve Manisa Tarzanı olmuş. Hayri Dağlı’da Afrika köylülerini sağlıklı suya kavuşturmayı iş edinerek sıradan bir insan olmadığını kanıtlamış. İyi ki, yaşlı dünyamızda, Hayri Dağlı gibi gençlerimiz var.

Hayri Dağlı’yı tanıdıkça, Facebook sayfamda, paylaşımlar yapmaya başladım. Yaptığım paylaşımlardan ilkini burada da paylaşıyorum:

Elimiz ya da herhangi bir yerimiz kesildiğinde acısını duyuyorsak canlıyız. Başkasının eli kesildiğinde onun acısını duyuyorsak insanız. İnsanlar aç ve susuz kaldığında, dünyanın neresinde olursa olsun ağaçlar kesildiğinde, hayvanlar öldürüldüğünde yüreğimiz yanıyorsa ve yardıma ihtiyacı olana elimizi uzatıyorsak gerçekten insanız. İnsanoğlu haydi uzat elini.

Hayri Dağlı, tüm insanların sürdürülebilir suya, yiyeceğe ve enerjiye erişebileceği bir dünyanın hayalini kurmakla başlamış işe. Büyük yolculuklar bir adımla başlar demiş ve çıktığı yolu adımlamaya başlamış. İyi ki varsın Hayri Dağlı.  

Doğa gönüllüsü Hayri Dağlı, sudan, temiz gıdadan, elektrikten ve eğitimden yoksun Afrika köylülerinin hayatına dokundu.  Afrika’da yürüttüğü ‘Akıllı Köy’ projesi Birleşmiş Milletler Kalkınma Programı tarafından ‘sürdürülebilirliğe örnek en iyi 5 proje’ arasında gösterildi. Hikâyesini yakında bir Netflix belgeselinde de izleyeceğiz Hayri Dağlı’nın.

Hayri Dağlı İsveç’te ekoloji alanında eğitim aldı, Türkiye’ye döndükten sonra TEGV, ÇEVKO Vakfı, Doğa Derneği gibi kuruluşlarda görev yaptı. Bir gün hep hayalini kurduğu o yolculuğa çıkmaya karar verdi. Varını yoğunu bir sırt çantasına sığdırarak Afrika’nın yolunu tuttu. 60’a yakın ülkeyi dolaştıktan sonra Kilimanjaro Dağı’na çıkmak için Tanzanya’ya gitti. Dönüş yolunda Serengeti’deki Mta Kbu Mwta Köyü’ne misafir oldu. Kendi hayata bakışı değişti. Afrika köylülerinin hayatını değiştirmeyi kendine iş edindi.

Dağlı, bununla da yetinmedi. Köyün enerji, tohum, eğitim gibi diğer sorunları için de çözümler üretti. Geniş bir gönüllülük ağı oluşturdu. IDEA Universal Derneği’ni kurarak bu ağı onun çatısının altına taşıdı; Birleşmiş Milletler, Kızılhaç, Dünya Bankası ve Dünya Sağlık Örgütü’nden destek aldı. “Unutulmuş, hayal kurmayı bırakmış insanların hayallerine ortak olmaya çalıştı. Bazen kendimi Nepal’in depremden yıkılan bir köyünde, bazen Madagaskar’da iklim değişiminden dolayı çölleşen bir köyde, bazen de Senegal’de iç savaş nedeniyle yerlerinden edilmiş bir toplulukla buluyordu.

Hayri Dağlı’nın uyguladığı model; köylere sondaj açılması, güneş enerjisiyle her eve Dünya Sağlık Örgütü standartlarına uygun su sağlanması, tarım bahçeleri ve sulama sistemleri kurulması, biyolojik tohum destekleri ve sürdürülebilir tarım eğitimleri sağlanması gibi bölümleri içeriyor. Ayrıca köylere çocukların okuma yazma, matematik ve yaratıcı düşünme teknikleri öğrendiği laboratuvarlar kuruluyor. Bu projeleri Afrika’da diğer sivil toplum örgütlerinin yürüttüğü projelerden farklılaştıran unsur, Dağlı’nın bunları tehlikeli görüldüğü için gidilmesi zor olan yerlerde yapması. Dağlı’nın şimdiki hayali benzer bir modeli Türkiye’de hayata geçirmek. Bu ülkenin de Hayri Dağlı gibi sıra dışı insanlara ihtiyacı var…

Hayri Dağlı’yı Manisalılar da görsün dinlesin yakından tanısın istedik. Başta belirttiğim gibi, Hayri Dağlı adını Öğretmen Oya Yavaş’tan duydum. Oya’da sıra dışı bir insan, bilgisini birikiminin insanlarla paylaşmayı, toplumun hizmetine sunmayı seviyor.

Oya Yavaş ile birlikte, Manisa Milli Eğitim Müdür Yardımcısı Necmettin Okumuş’a gittik. Hayri Dağlı’yı Manisa’ya getirelim dedik. Milli Eğitim Müdürü Mustafa Dikici ile görüştük. Olumlu yanıtlar alınca, konuyu Manisa Valimiz Sayın Ahmet Deniz’e taşıdık. Sayın Valimize tüm emeği geçenlere, Bize destek veren, Manisa Ticaret ve Sanayi Odası Başkanı Mehmet Yılmaz’a Manisalılar adına yürekten teşekkür ediyorum.

Geldi sıra Facebook’ta yaptığım son paylaşıma:
HAYRİ DAĞLI, MANİSA'YA GELİYOR. 333 ÜÇYÜZOTUZÜÇ
BİR YERE NOT EDİN YA DA AKLINIZDA TUTUN.

HAYRİ DAĞLI, 300 KİŞİLİK MANİSA TİCARET VE SANAYİ ODASI KONGRE SALONUNDA,  
ÜÇÜNCÜ AYIN ÜÇÜNDE
SAAT ÜÇTE,
AFRİKA KÖYLÜLERİNİ NASIL SUYA KAVUŞTURDUĞUNU, NASIL AKILLI KÖYLER KURDUĞUNU ANLATACAK.

ÜÇÜNCÜ AYIN ÜÇÜNDE SAAT GÜNDÜZ ÜÇTE.  UNUTMAYIN  333